|
Ontstaan
Een kunst afgeleid van de Griekse pur (vuur) en grafos (schrijven), waarbij hout met hitte waarbij hout met hitte wordt bewerkt en die zijn oorsprong in een ver verleden terugvindt. Andere namen voor deze kunstvorm zijn houtbranden en brandschilderen. Ook als de techniek op andere materialen wordt toegepast, zoals leer of kunststof, wordt dit ook pyrografie genoemd en heeft zich langzamerhand van ambacht tot kunstvorm ontwikkeld. Hoewel er geen harde bewijzen zijn, is het vrij waarschijnlijk dat onze voorouders, de Neanderthalers, de muren van hun grotten met vuurstokken etsten. Later in de geschiedenis, werd pyrografie vooral toegepast om gereedschappen en muziekinstrumenten te verfraaien, en daarmee de persoonlijkheid van de eigenaar over te brengen. Pas in het late Victoriaanse tijdperk werd pyrografie beschouwd als een kunstvorm, die meer was dan alleen maar een decoratieve versiering. Voor deze manier van houtbewerken kun je een soldeerbout gebruiken, maar die is vaak te heet. Beter is het om te werken met een brandapparaat met een trafo die voor dit doel gemaakt is, zodat je de temperatuur kunt regelen. Dat houtbranden of pyrogravure goed te leren is, en zich tot een echte kunstvorm heeft ontwikkeld, mag wel blijken uit de inhoud van de boeken die hierover zijn gepubliceerd. In het begin van de 20e eeuw werden er soldeerpennen ontwikkeld, waaruit de huidige houtverbrandingstools zijn afgeleid. De kunst is figuren te branden op hout. Hiervoor wordt een apparaat gebruikt dat een metalen punt of naald verhit. Wanneer dit punt in aanraking komt met hout, verkoolt dit laatste. Aldus ontstaan bruine of zwarte vlekken en lijnen waarmee tekeningen of motieven kunnen worden gevormd. Pyrografie kan een leuk hobby zijn met een lage opstartkost, en het is bovendien makkelijk zelf aan te leren. Als het een ambacht is die je ligt, kan houtverbranding dé bron worden van DIY-cadeaus (zelfgemaakte cadeaus)! |
De eerste apparaten.
Het verhitten van de stift gebeurt nu elektrisch. Maar in oude boeken wordt beschreven hoe, vóór de uitvinding van elektriciteit, reeds pyrograveerapparaten bestonden die op benzeen werkten. 
Afbeelding 1
Op afbeelding 1 zie je een pyrograveerapparaat op benzeen: de graveernaalden waren van platina en zaten vastgeschroefd in een naaldhouder, die door middel van een rubberslang verbonden was met een fles benzeen. De slang liep door, en was aan de andere zijde verbonden met een gummibal. Wanneer deze gummibal, met de hand of met de voet werd open- en dichtgeknepen, werden benzeendampen vanuit de fles naar de graveernaald gestuwd. De graveerstift werd eerst met een vlam aangestoken, daarna zorgden de benzeendampen ervoor dat de naald bleef gloeien. Door sneller of langzamer met de gummibal te pompen, kon de temperatuur van de stift worden verhoogd of verlaagd.
Afbeelding 2
|
De komst van elektriciteit bood de mogelijkheid meer eenvoudige apparaten te ontwikkelen. Een elektrische weerstand werd aangebracht in de nabijheid van de graveerstift, de temperatuur kon worden veranderd door via een schakelaar de elektrische spanning te verhogen of te verlagen, om aldus de elektrische stroom, en dus ook de temperatuur van de stift te verhogen of te verlagen.
Naast de eenvoud was het grote voordeel van een elektrisch apparaat dat de kunstenaar beide handen vrij had om het pyrograveerwerk uit te voeren. En... er moesten geen dure platinastiften meer worden gebruikt! 
Afbeelding 2
Dit type elektrische apparaten ( zie afbeeldingen 2 en 3) is nog in gebruik, zoals de afbeelding hierboven aantoont. Groot nadeel van deze apparaten is dat de elektrische spanning van 130 of 220 V rechtstreeks tot aan de graveerstift loopt, wat op het vlak van veiligheid te wensen overliet. In moderne apparaten werd aan dit euvel verholpen, komt alleen ongevaarlijke laagspanning tot aan de graveerstift, en werd de isolatie merkelijk verbeterd.
Om de warmte over te brengen op het hout, waardoor het motief of tekening ontstaat, bestaan verschillende vormen van graveerstiften (zie afbeelding 4). 
Afbeelding 4
Naargelang het resultaat dat men wenst te bekomen, gebruikt men naalden, cirkelvormige - of driehoekige punten. Met schuine vlakken kunnen de schaduweffecten worden bekomen.
|
|
Geen dure hobby
Pyrogravure hoeft geen dure hobby te zijn: reeds voor een paar 100 euro kan men zich het basismateriaal aanschaffen om de eerste stappen te zetten. De kwaliteit van het pyrograveer apparaat en de stiften is belangrijk, maar het is de hand van de kunstenaar die de stift vasthoudt die de kwaliteit van het resultaat gaat bepalen. De voorbeelden die verder op deze site te zien zijn geven een overzicht van de resultaten die door het pyrograveren van hout kunnen worden bekomen. Basisbeginselen om te starten. Benodigdheden 1. Een tekening 2. Doordrukpapier of Carbonpapier 3. Houten plankje of houten kistje. Er zijn zeer leuke houten artikelen te vinden in hobby winkels. Maar op een gewoon plankje werkt het ook. Het beste houtsoort is van populieren. Over de verschillende hout soorten die het best zijn voor pyrografie kan je de nodige informatie vinden in een van de volgende hoofdstukken. 4. Kurken onderzetters voor pannen of glazen. 5. Sjablonen 6. Potlood en gom (hout) 7. Schuurpapier 8. Zwarte permanent marker (kurk) 9. Pyrografie-toestel en graveerstiften. Zie toestel R100. |
Pyrografie-toestel R100
1 Veiligheidstransformator 230V-240V 27W met schakelaar 1 12 Vac-uitgang niet regelbaar voor pyrohandgreep 12Vac 24VA
|
Werkwijze
1. Afbeelding zoeken en afdrukken 2. Het houten werkstukje afschuren tot het mooi glad is. 3. Met een stuk tape het carbonpapier vastkleven en daarboven op de tekening leggen en ook vastkleven met tape. 4. Met potlood over de lijnen van de tekening gaan. Als je over de hele tekening bent geweest het carbonpapier + tekening los maken. 5. Nu kan je beginnen branden. 6. Als tekening op hout gebrand is kan je als afwerking het geheel vernissen. Veiligheid Het inbranden van hout kan bepaalde gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Er komen altijd, in meer of mindere mate, giftige dampen vrij die je ongemerkt inademt en waar je op termijn last van kan krijgen. Gevoelige personen kunnen direct allergische reacties krijgen. Het beste is om alleen onbehandeld, natuurlijk materiaal te kiezen voor je pyrografie werkstuk. Werk in een goed geventileerde ruimte. Belangrijk De snelheid waarmee je lijnen met de tip van het toestel aanbrengt op hout of kurk bepaald hoe donker je gebrande lijn wordt. Werk je op kurk, dan zal je zelfs merken dat wanneer je lang op eenzelfde plek blijft werken, het precies begint te smeulen. Geen paniek, je kurk zal niet in brand schieten. |
|
Pyrografie toestel R200
1 Veiligheidstransformator 230V-240V 27W met schakelaar
1 regelknop voor 6 V - 8 V - 10 V - 12 V 1 Pyrohandgreep met 12 V-uitgang zonder aanpassing 12Vac 24VA - Temperatuur van 190°C tot 400°C |
Pyrografie toestel R300.
1 Veiligheidstransformator 230V-240V 50W met schakelaar
1 regelknop voor 6 V - 8 V - 10 V - 12 V 2 Pyrohandgreep met 12 V-uitgang zonder aanpassing 12Vac 24VA - Temperatuur van 190°C tot 400°C |
8 functies met 1 apparaat
■ Hete vergulding... (met de speciale punt nr. 26 of een patroon van warm stempelen + punt SD21 met kleurendraad) ■ Persen op leer, papier, fragmenten (met verschillende stiften en een patroon van warme stempels) ■ Het toevoegen van textielmaterialen, tafzijde, fluweel...(met de verschillende tips en patroonhittestempels) ■ Pyrografie op hout, bamboe, leder... (met een breed scala aan verwisselbare brandpunten) ■ Stempelen van geometrische patronen (met patroonhittestempels) ■ Snijden van krommen en fijne kerven (met graveerstift T20) ■ Leggen van voorgelijmde strass steentjes (met C23, C24 cirkelpunten en gedraaide warme stempels) ■ Het snijden van geëxpandeerd polystyreen, balsahout... (met behulp van een elektrische pyrozaag met weerstandsdraad 11/100, 20/100 of 32/100.) en graveren (met de S32 punt). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
